Przed rokiem 2008 kamera z małą matrycą, a właściwie z potrójnym układem niewielkich sensorów, była podstawowym narzędziem filmowca nagrywającego imprezy okolicznościowe, reportaże, filmy korporacyjne czy też tańsze reklamy i teledyski. Potem jednak pojawiły się filmujące aparaty, które w podobnym lub niższym budżecie oferowały plastykę obrazu jak z drogich kamer na taśmę i nierzadko lepszą światłoczułość.
Spowodowało to masowy odpływ użytkowników kamer w kierunku nowości, a producenci, widząc, co się dzieje, zaczęli proponować klientom kamery z dużymi matrycami i wymienną optyką, które łączyły w sobie najlepsze cechy kamer i aparatów.
Co zatem stało się z kamerami z małymi matrycami?
Te znane 15 lat temu, wyposażone w sensory o rozmiarze 1/3” czy 1/4”, podobnie jak korzystające z tej wielkości sensorów konsumenckie aparaty kompaktowe, wyginęły. Ich miejsce zajęły natomiast urządzenia wyposażone w większe matryce o rozmiarze 1” czyli około 12,8 × 9,6 mm, które łączą w sobie wystarczająco dobrą światłoczułość z relatywnie dużymi możliwościami konstruowania obiektywów typu zoom o długich zakresach ogniskowych. Sensory tej wielkości lepiej radzą sobie też z będącą w dzisiejszych czasach standardem rozdzielczością 4K.
Gdzie najlepiej sprawdzą się tego rodzaju urządzenia? Wszędzie tam, gdzie priorytetem nie jest plastyka obrazu, a raczej uniwersalność i niezawodność. Widzom oglądającym transmisję z konferencji naukowej nie robi różnicy możliwość uzyskania rozmytego tła za przemawiającym naukowcem. Ważniejsze jest, by urządzenie, które tę transmisję realizuje, na przykład nie przegrzało się w połowie wykładu. A że zdalne uczestnictwo w różnego rodzaju wydarzeniach staje się coraz popularniejsze, to i zapotrzebowanie na urządzenia stworzone do tych zastosowań także wzrosło.
Zalety kamer z małymi matrycami
Oto najważniejsze cechy, które powodują, że kamery takie jak urządzenia z linii Canon XF oraz Canon XA czy też konkurencyjne kamery Sony PXW z linii Z świetnie sprawdzą się właśnie w zastosowaniach takich jak nagrywanie i transmisja konferencji i eventów:
Brak problemów z przegrzewaniem się
Kamery są od początku projektowane z myślą o ciągłej, wielogodzinnej pracy. Mają zatem aktywne układy chłodzenia oraz inne rozwiązania powodujące, że nawet w cieplejsze dni nie przegrzeją się i nie przerwą transmisji na żywo w najbardziej newralgicznym momencie.
Brak limitów czasu nagrywania
Wszystkie zawarte powyżej deklaracje dotyczą zarówno transmisji obrazu, jak i jego nagrywania. Wiąże się z tym zresztą szereg udogodnień – przykładowo w kamerze wyposażonej w dwa gniazda kart pamięci możemy otworzyć klapkę i wymienić kartę, na którą obecnie nie jest zapisywany materiał, bez przerywania nagrywania. W aparatach zazwyczaj nie jest to możliwe, a w części z nich samo dostanie się do karty pamięci, wymaga zdjęcia urządzenia ze statywu i odkręcenia złączki.
Przemyślane zasilanie
Położenie nacisku na wielogodzinną pracę ma też swoje przełożenie na zasilanie. Kamery mają tak skonstruowane gniazdo baterii, że można tam zainstalować akumulatory o różnych pojemnościach, w tym takie bez problemu wystarczające na wiele godzin ciągłej pracy. Do większości kamer dołączone są też zasilacze sieciowe, które pozwalają na pracę praktycznie bez końca.
Obiektywy o dużym zakresie
Ponieważ podczas transmisji czy wydarzenia kamera zazwyczaj stoi na statywie, ważne jest, by dało się nią „złapać” nawet wydarzenia dziejące się dość daleko bez konieczności przemieszczania się – przenoszenie statywu podczas transmisji na żywo nie będzie wyglądać profesjonalnie. Stosowane w większości kamer, o których tu rozmawiamy, matryce 1” pozwalają na konstruowanie obiektywów oferujących, przykładowo, 15-krotny zoom optyczny – od szerokiego kadru obejmującego całą salę do zbliżenia prelegenta na mównicy. Obiektywy są też wyposażone w elektryczny system zmiany ogniskowej (power zoom), dzięki czemu zmiany te mogą być płynne i realizowane w trakcie transmisji czy nagrania.
Płynnie sterowana przysłona i czułość
W czasie nieprzerywanej transmisji czy nagrania wszystko musi być płynne. O ile o płynną zmianę ogniskowej dba opisany powyżej mechanizm power zoom, o tyle równie ważne jest, by kamera w sposób płynny reagowała na zmiany jasności w kadrze (przykładowo gdy prelegent wejście w snop światła scenicznego lub z niego wyjdzie). O tym także pomyśleli projektujący kamery inżynierowie, stąd też przysłona w obiektywach kamer, inaczej niż w obiektywach fotograficznych, potrafi płynnie zmieniać wartość. Podobnie jest z czułością przetwornika czy automatycznym balansem bieli, jeśli korzystamy z tej funkcji.
Filtry szare i redukcja migotania
Podczas różnego rodzaju wydarzeń, które możemy chcieć nagrywać czy transmitować, dość powszechnie stosowane są lampy LED oraz rzutniki. Oba te rodzaje urządzeń potrafią w nieprzyjemny sposób migotać, gdy filmujemy je ze źle dobranym lub za krótkim czasem migawki. Tu z pomocą przychodzą filtry szare, które pozwalają zmniejszyć ilość światła docierającego do kamery, tak by można było stosować dłuższe i mniej sprzyjające migotaniu czasy naświetlania. Większość kamer posiada też różnego rodzaju mechanizmy do usuwania migotania z obrazu lub precyzyjnego dostrajania czasu migawki do częstotliwości odświeżania lampy lub projektora.
Autofokus
Jednym z elementów, który trafił nie z kamer do aparatów, a z aparatów do kamer, jest autofokus. Nowoczesne, znane z bezlusterkowców układy charakteryzują się świetną szybkością, bezbłędną celnością i dużą kulturą pracy. Wspierają też funkcje takie, jak wykrywanie twarzy i oka. Wszystko to powoduje, że autofokus we współczesnych kamerach pomaga operatorowi w pracy i zwyczajnie czyni ją łatwiejszą.
Profesjonalne wejścia i wyjścia sygnałowe
Zdecydowana większość kamer oferuje wejścia audio w standardzie XLR, co pozwala na łatwe podłączenie się np. pod mikser dźwiękowy podczas transmisji wydarzenia. Oferują one też wyjścia obrazu w obowiązującym przy transmisjach standardzie SDI (złącze typu BNC), a dla bardziej kameralnych transmisji – kompatybilność ze standardem UVC (USB Video Class), dzięki czemu kamera jest przez komputery widziana jako kamera do transmisji internetowych bez konieczności instalowania jakichkolwiek dodatkowych sterowników czy specjalistycznego oprogramowania.
Wszystkie te cechy powodują, że w zastosowaniach, do których zostały zoptymalizowane, proste kamery z obiektywami o dużym zakresie ogniskowych sprawdzą się znacznie lepiej niż filmujący aparat czy kamera z dużą matrycą i wymienną optyką. Warto o tym pamiętać i szykując się do realizacji zlecenia zadbać o to, by wybrać sprzęt najlepiej pasujący do specyfiki danego zadania.
