CZYTAJ TAKŻE: OM System 90 mm f/3.5 Macro IS Pro – nowy król makro. Test z „Irassem”
Czym jest fotografia makro, czyli dlaczego ważna jest skala?
W fotografii makro chodzi o to, aby pokazać nieduże obiekty z bliska, fotografując je w fascynujący sposób. Przyjęło się, że każde zdjęcie robione z bliska to fotografia makro. W rzeczywistości jednak zdjęcia makro to fotografie, na których obiekt zostaje odwzorowany w naturalnych rozmiarach lub jest powiększony. Nie ma tu znaczenia, czy jest to robaczek, roślinka, czy też detal zegarka lub smakowitego deseru. Chodzi o skalę odwzorowania.
Skala odwzorowania lub, mówiąc inaczej, skala reprodukcji to stosunek wielkości fotografowanego obiektu do jego obrazu na matrycy aparatu albo błony światłoczułej. Aby to lepiej zrozumieć, wyobraźmy sobie, że fotografujemy owada. Jeśli rzeczywisty owad ma 1 cm długości, to przy skali odwzorowania 1:1 jego obraz na matrycy będzie mieć dokładnie 1 cm. Gdy owad jest dwukrotnie większy niż jego obraz na sensorze, to mówimy o odwzorowaniu 2:1. Jeśli natomiast owad jest dwukrotnie mniejszy od swojego obrazu, to mamy skalę odwzorowania 1:2.
Do makrofotografii potrzebny jest zatem obiektyw, który może zaoferować skalę odwzorowania 1:1 lub większą. Na rynku dostępne są także różne akcesoria, które zwiększają skalę odwzorowania, jak soczewki raynox, pierścienie pośrednie czy mieszki. To jednak tylko półśrodki albo dodatki do już posiadanych obiektywów. Poważnym rozwiązaniem są obiektywy makro, które w tym tekście chcemy Wam przybliżyć.
Dlaczego warto kupić obiektyw makro?
Obiektywy makro to konstrukcje optyczne zaprojektowane z myślą o fotografowaniu obiektów z bliska. Możemy więc sfotografować nimi owady, kwiaty czy przeróżne detale z odległości kilku centymetrów, a czasami nawet 1 cm. Zwykłe obiektywy nie są w stanie uchwycić ostrości z tak bliska.
Wysokiej jakości obiektyw makro charakteryzuje się niezwykłą jakością optyczną, czyli ostrością w całej płaszczyźnie zdjęcia – od środka do brzegów.
Dzięki obiektywom makro zwykłe, codzienne widoki można – przy odrobinie wprawy – zamienić w sceny jak nie z tego świata. Świetnym przykładem będzie tu twórczość Ireneusza Walędzika, ambasadora marki Olympus, którego historię przedstawiłem w osobnym tekście. „Irass” korzysta właśnie z obiektywów makro M.Zuiko.
Obiektyw makro może mieć znacznie więcej zastosowań niż tylko zdjęcia owadów czy kwiatów z bliska. Szkła o ogniskowej typowej dla makro świetnie sprawdzą się także przy zdjęciach produktowych, portretach albo lifestyle’owych klatkach na bloga i Instagrama. Warto o tym pomyśleć, gdy próbujemy sobie odpowiedzieć na pytanie: „Jaki obiektyw do zdjęć makro wybrać?”. Kupując obiektyw makro, wcale nie musimy się ograniczać do zdjęć z bliska.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze obiektywu makro?
Jakość obrazu i wykonania
To podstawowy i najważniejszy parametr, na który warto zwrócić uwagę przy wyborze obiektywu makro. Wysokiej jakości obiektyw makro powinien oferować wyjątkowo wysoką rozdzielczość, wspaniały kontrast i doskonałe odwzorowanie detali. Na zdjęciach nim wykonanych nie uświadczymy aberracji ani winietowania.
Nowoczesne obiektywy makro są tworzone z myślą o fotografowaniu w różnych warunkach, dobrze zatem, aby szkło było odporne na kurz i zachlapania. Wysoka jakość wykonania przełoży się też na kulturę pracy pierścienia ostrości.
Ogniskowa obiektywu makro
Obiektywy makro zazwyczaj oferują ogniskową (lub jej ekwiwalent) w zakresie 50–120 mm. Ogniskową obiektywu makro warto dobrać do swoich potrzeb i rodzajów zdjęć, jakie robimy. Fotografując owady, zazwyczaj potrzebujemy nieco dłuższej ogniskowej, aby nasz obiektyw nie przestraszył ani nie rozbudził fotografowanych obiektów. Tymczasem przy zdjęciach produktów, jedzenia czy przeróżnych detali może się przydać nieco szerszy kąt.
Przysłona
Dobrze, jeśli obiektyw makro oferuje minimalną wartość przysłony w przedziale f/2.8–f/4. Dzięki temu będziemy w stanie uzyskać malutką głębię ostrości. Jednocześnie przymknięcie obiektywu o kilka stopni pozwoli na sfotografowanie sceny z większą głębią ostrości.
Skala odwzorowania
Skoro wiemy już, czym jest skala odwzorowania, to warto zwrócić na nią uwagę przy wyborze szkła. Obiektyw makro powinien mieć odwzorowanie przynajmniej 1:1. Takie oznaczenia są podawane przez producenta w specyfikacji technicznej obiektywu, ale także na obudowie szkła. Jeśli zależy nam na większym przybliżeniu, poszukajmy obiektywu o większej skali odwzorowania lub zastosujmy dodatkowe akcesoria, które tę skalę zwiększą. Duże znaczenie ma tu również rodzaj matrycy aparatu. Gdy korzystamy z aparatu systemu Mikro Cztery Trzecie, w którym crop wynosi ×2, skala odwzorowania i ekwiwalent ogniskowej (dla matrycy 35 mm) zwiększą się dwukrotnie. I tak obiektywem M.Zuiko Digital 60 mm F2.8 Macro 1:1 uzyskamy ekwiwalent ogniskowej 120 mm przy skali odwzorowania 2:1. To bez wątpienia duża zaleta systemu Mikro Cztery Trzecie.
Minimalna odległość ustawiania ostrości i odległość robocza
Minimalna odległość ustawiania ostrości i odległość robocza to dwa różne parametry. Pierwszy jest mierzony od fotografowanego obiektu do matrycy w aparacie. Drugi to odległość od obiektu do przedniej soczewki obiektywu.
Przy wyborze obiektywu makro trzeba koniecznie zwrócić uwagę na te parametry. Przykładowo obiektyw M.Zuiko Digital ED 30 mm 1:3.5 Macro ma minimalną odległość ustawiania ostrości 9,5 cm. W praktyce jednak odległość robocza wynosi zaledwie 1 cm, a zatem jesteśmy w stanie sfotografować obiekty znajdujące się praktycznie tuż przed przednią soczewką.
System akcesoriów
Rozbudowane systemy fotograficzne oferują nie tylko solidne obiektywy makro, ale także szereg akcesoriów, które poszerzają ich możliwości, jak lampa makro czy wodoodporne obudowy do zdjęć makro pod wodą.
Który obiektyw do zdjęć makro wybrać?
Świetne optycznie, mobilne, solidnie wykonane. Oto polecane obiektywy do zdjęć makro do różnych systemów.
