Poradniki

Noc spadających gwiazd, czyli jak fotografować Perseidy?

Krzysztof Basel / 11.08.2024

Przed nami spektakl „spadających gwiazd”. Radzimy, jak się przygotować do obserwowania oraz fotografowania roju Perseidów, który będzie można oglądać w sierpniu na polskim niebie.

Czym są Perseidy?

Perseidy to jeden z najbardziej regularnych rojów meteorów, których orbita przecina się co roku z ziemską. Większość z nich to kosmiczne drobinki, które gubi kometa 109P/Swift-Tuttle przelatując w pobliżu Słońca. Te drobinki wpadają w ziemską atmosferę i wtedy możemy obserwować „spadające gwiazdy”.

Perseidy. Fot. Jay Huang / Flickr
Perseidy. Fot. Jay Huang / Flickr

Kiedy obserwować Perseidy?

Perseidy możemy obserwować na Ziemi co roku mniej więcej od ok. 17 lipca do 24 sierpnia. W tym roku najwięcej Perseidów ma być widocznych na polskim niebie w nocy z 12 na 13 sierpnia i dzień później. Wtedy to mamy zobaczyć nawet do 100 zjawisk na godzinę, czyli zobaczy średnio jedną „spadającą gwiazdę” co 45 sekund. Perseidy będą też dobrze widoczne w kolejnych nocach, ale ich liczba będzie stopniowa spadać.

Co bardzo ważne, prognozy pogody zapowiadają raczej bezchmurne niebo, zatem jest duża szansa, że czeka nas prawdziwy spektakl na niebie! Dodatkowo już pierwszej nocy, na terenie niemal całej Polski, widoczna była także zorza polarna! W kolejnych dniach także zjawisko powinno być dobrze widoczne.

Zresztą, nawet gdyby tej nocy były chmury lub nie udałoby Ci się ich zobaczyć, to nic straconego. Nocny spektakl będzie widoczny także przez kilka następnych nocy.

Gdzie szukać Perseidów?

Najprostsza odpowiedź to: na niebie! Niestety, jeśli żyjesz w mieście, to spadających Perseidów możesz niestety nie zobaczyć albo dostrzec tylko nieliczne. Aby w pełni podziwiać „spadające gwiazdy”, wyjedź z miasta, gdzieś w miejsce oddalone od sztucznego światła, czyli tzw. zanieczyszczenia świetlnego generowanego przez lampy, budynki czy pojazdy nocą. Takie sztuczne światło mocno ogranicza ilość widzianych przez z nas gwiazd oraz meteorów. Gdzie zatem szukać miejsce najlepszych do obserwacji Perseidów?

Najlepsze miejsca do fotografowania Perseidów. Fot. www.lightpollutionmap.info
Najlepsze miejsca do fotografowania Perseidów. Fot. www.lightpollutionmap.info

Na mapie http://www.lightpollutionmap.info/ możesz dokładnie sprawdzić, gdzie jest najciemniej w twojej okolicy. Idealnymi miejscami z pewnością będą parki ciemnego nieba. W Polsce są tylko dwa takie miejsca: Izerski Park Ciemnego Nieba (transgraniczny polsko-czeski) oraz Park Gwiezdnego Nieba „Bieszczady” (uzupełniający się ze słowackim Parkiem Ciemnego Nieba „Połoniny”). Są to obszary wyznaczone do ochrony przed zanieczyszczeniem światłem ciemności nocnej wyjątkowego środowiska naturalnego. Inaczej mówiąc, to takie rezerwaty przyrody, tylko do oglądania czystego nieba nocą. Zresztą, wizytę w tych miejscach polecam nie tylko w sierpniu. Wspaniałych widoków nie zabraknie tam o każdej porze roku.

Fot. Łukasz Drózda
Fot. Łukasz Drózda

Będąc w odpowiednim rejonie, warto zadbać o dużą otwartą przestrzeń z możliwością obserwacji nieba we wszystkich kierunkach, jak np. duża polana czy wzgórza. Perseidy będą widoczna w konkretnej części nieba, który dokładnie nazywa się radiantem. Aby w prosty sposób odnaleźć miejsce lokalizacji radiantu, można skorzystać z darmowej aplikacji Google Sky Map lub innych programów do obserwacji nieba. Będąc już na miejscu, dobrze jest mieć ze sobą koc, na którym będziesz mógł się położyć i podziwiać nocny spektakl. W czasie obserwacji warto patrzeć w określony obszar nieba i nie zerkać w swojego smartfona — każde spojrzenie odzwyczaja na chwilę nasze oczy od panujących ciemności, przez co zobaczysz mniej spadających meteorów.

Jak i czym fotografować Perseidy?

Sierpniowe noce to także świetny moment, aby sfotografować „spadające gwiazdy”. I można to zrobić dosyć prosto, tylko trzeba wiedzieć, jak i czym. Teoretycznie możesz to zrobić nawet zwykłym smartfonem, ale nie ma co się oszukiwać, że jakość takich zdjęć będzie wyraźnie słabsza, niż fotografii wykonanych aparatem fotograficznym. Przede wszystkim, aparat musi stać na statywie i warto ustawić parametry ręcznie. W przypadku aparatów nie ma z tym problemu, ale w smartfonach już tak dobrze nie jest — tylko niektóre urządzenia mają taką funkcję wbudowaną. Ogólnie każdy aparat się sprawdzi, ale najlepszą jakość zdjęć, uzyskamy, decydując się na aparaty z większymi matrycami. I nie chodzi tu wcale o większą rozdzielczość, ale fizyczne rozmiary. Idealnie byłoby mieć aparat pełnoklatkowy — nawet najtańsze modele, oferują świetną jakość obrazu. Jeśli jednak posiadasz aparat z mniejszą matrycą, typu APS-C, czy Cztery Trzecie, nic straconego! Nimi także możesz wykonać świetne zdjęcia.

Sony A7 III

Sony A7 III

Sprawdź cenę
Fotoforma
Canon EOS R8

Canon EOS R8

Sprawdź cenę
Fotoforma
Canon EOS R10

Canon EOS R10

Sprawdź cenę
Fotoforma
Fujifilm X-S20

Fujifilm X-S20

Sprawdź cenę
Fotoforma

Czas naświetlania

Aby uchwycić piękne, długie smugi świetlne, powodowane przez „spadające gwiazdy”, musisz ustawić możliwe jak najdłuższy czas naświetlania. Sugeruję na początek czas 25 sekund, a nawet więcej. Przy tak długich czasach, nawet najdrobniejsze poruszenie aparatu zepsuje zdjęcie. Aby tego uniknąć, ustaw w aparacie samowyzwalacz na 2 lub 10 sekund, korzystaj z pilota lub wyzwalaj spust ze smartfona, łącząc się przez Wi-Fi.

Velbon ULTRA 655(A)

Velbon ULTRA 655(A)

Sprawdź cenę
Fotoforma
Statyw SLIK Travel 100

Statyw SLIK Travel 100

Sprawdź cenę
Fotoforma
Statyw Sirui Traveler 5A

Statyw Sirui Traveler 5A

Sprawdź cenę
Fotoforma

Przysłona

Jasność obiektywu, którym fotografujemy w nocy, ma ogromny wpływ na efekty na naszych zdjęciach. Zawsze najlepiej wybierać obiektywy oferujące jak najmniejszą wartość przysłony. Pozwala nam to obniżyć czułość ISO, ale również daje możliwość lekkiego przymknięcia obiektywu w celu zredukowania wad optycznych. Najlepiej jest korzystać z niskich wartości przysłony jak np. f/2.8 czy nawet f/1.4.

SPRAWDŹ TEŻ: Jaki obiektyw wybrać do astrofotografii krajobrazowej? Poradnik

Canon RF 16mm F2.8 STM

Canon RF 16mm F2.8 STM

Sprawdź cenę
Fotoforma
Sigma C 16mm F/1.4 DC DN Sony E

Sigma C 16mm F/1.4 DC DN Sony E

Sprawdź cenę
Fotoforma
Samyang 18 mm f/2.8 AF

Samyang 18 mm f/2.8 AF

Sprawdź cenę
Fotoforma
Panasonic Lumix S 18mm f/1.8

Panasonic Lumix S 18mm f/1.8

Sprawdź cenę
Fotoforma

Czułość ISO

Zasada jest taka, że im wyższa wartość czułości ISO, tym łatwiej będzie uchwycić spadającą gwiazdę, ale też niższa jakość zdjęcia, ze względu na wysokie szumy, czyli cyfrowe ziarno degradujące jakość obrazu. Warto zatem popróbować, znając możliwości swojego aparatu. W miarę bezpieczną wartością, od której można zacząć, jest czułość ISO 800. Prawie każdy współczesny aparat przy takiej czułości daje dobrą jakość obrazu, tymczasem dla większości smartfonów to już wartość graniczna, gdzie fotografie są mocno zaszumione i pozbawione koloru.

Ostrość

Najlepiej jest ustawić ostrość manualnie, ale jeśli nie masz w tym doświadczenia, to możesz ustawić ostrość na księżyc i zablokować tam ostrość, czyli po prostu wyłączyć autofokus.

Format zapisu

Najlepszą jakość uzyskasz oczywiście zapisując zdjęcia w bezstratnym formacie RAW, jednak później takie zdjęcia trzeba odpowiednio obrobić w komputerze. Z kolei pliki JPEG będą gorszej jakości, ale można je na szybko przesłać do smartfona, obrobić kilkoma kliknięciami w aplikacji i udostępnić na Facebooku czy Instagramie. Co jest dla Ciebie ważniejsze? Na szczęście nie musisz wybierać, bo większość aparat ma możliwość zapisu RAW + JPEG.

O czym jeszcze warto pamiętać?

Jeśli Twój aparat lub obiektyw ma funkcję stabilizacji obrazu, to ją wyłącz! Przy zdjęciach na statywie, można ona dać odwrotny efekt do zamierzanego. Planując spędzić wiele godzin, fotografując zadbaj o odpowiednią liczbę kart pamięci. A tych nigdy za wiele! Robiąc wiele zdjęć, pamięć w twoim aparacie może się szybko zapełnić. Podobnie z zasilaniem — zaopatrz się w dodatkowe akumulatory czy power bank, aby starczyło Ci energii.

Akumulatory

Akumulatory

Sprawdź cenę
Fotoforma
Powerbanki

Powerbanki

Sprawdź cenę
Fotoforma

Bądź przygotowany także na możliwość zaparowania obiektywu przy dłuższym fotografowaniu. Zawodowcy korzystają w takich sytuacjach z dedykowanych podgrzewaczy do obiektywów, ale w ruch idą także suszarki. Warto od czasu do czasu spojrzeć na soczewkę swojego obiektywu, aby uniknąć wilgoci i rozmytych zdjęć.

Fot. na okładce: Łukasz Drózda

Sprawdź więcej poradników:

 

Krzysztof Basel

Dziennikarz, fotograf, twórca wideo z ponad 15-letnim stażem. Szef działu wideo w Spider's Web. Fan nowych technologii i nowych smaków z całego świata. Od lat związany z mediami foto i tech oraz branżą e-commerce. Przez niemal dekadę prowadził największy polski serwis o fotografii Fotoblogia.pl (Wirtualna Polska). Publikował w „Szerokim Kadrze", Digital Camera Polska, czy fotopolis.pl. Pracował też dla takich marek, jak Amazon, Allegro, Ceneo, Netguru, Divante czy TotalMoney.pl. Ceni szczery fotoreportaż, architektoniczny minimalizm, zdjęcia pokazujące prawdziwe życie, ale i intrygujące ujęcia z drona, dzięki którym odkrywa otaczający świat na nowo.

Więcej w kategorii: Poradniki

Poradniki

Zróbmy trochę dymu! Sesja, poradnik i test dymiarki SmokeGENIE

Poradniki

Złota i niebieska godzina w fotografii. Czy to najlepszy czas na zdjęcia?

Poradniki

Zasilanie przy filmowaniu. Jak się za to zabrać?

Rzetelne testy naszych specjalistów

Testy

3 Legged Thing Punks 2.0 – sprawdzamy nowe zbuntowane statywy

Poradniki

3 powody, dlaczego warto wybrać karty pamięci Angelbird

Testy

4 powody, dla których Fujifilm X-T4 to mistrz uniwersalności

Zapisz się do newslettera

i bądź na bieżąco