Złota i niebieska godzina w fotografii – czy to najlepszy czas na zdjęcia? Krok po kroku tłumaczymy, czym jest złota i niebieska godzina, dlaczego warto fotografować w tym czasie, jak sprawdzić dokładnie, kiedy światło będzie najlepsze oraz jak odpowiednio ustawić aparat.
Złota godzina to mój ulubiony moment każdego dnia – tuż po wschodzie słońca oraz przed jego zachodem. W ciągu tego krótkiego momentu, gdy słońce emituje charakterystyczne, miękkie światło o złotym odcieniu, świat nabiera zupełnie innych barw. To idealny czas, aby fotografować krajobrazy, ale także zająć się portretami czy fotografią uliczną.
Co ciekawe, wielu uważa, że światło naturalne zawsze ma temperaturę barwową ok. 5300 Kelvinów, ale to nie prawda. W ciągu doby temperatura barwowa światła się zmienia. W czasie złotej godziny, zamiast 5300 Kelvinów, mamy do czynienia z dużo cieplejszym światłem o temperaturze ok. 2000–3000 Kelvinów.
Co ciekawe, złota godzina wcale nie musi trwać 60 minut. Jej długość zależy od szerokości geograficznej. W Polsce złota godzina trwa np. ok. 45-60 minut. Warto wiedzieć, że natężenie światła oraz jego barwa nie są identyczne w czasie złotej godziny. Im słońce bardziej zbliża się do horyzontu, tym światła na zdjęciach będzie mniej.
Niebieska godzina czasami określa jako błękitna godzina to czas tuż przed pojawieniem się słońca na niebie o poranku oraz tuż po zachodzie słońca wieczorem. Rano w tym czasie słońce, chociaż jeszcze niewidoczne, oświetla już świat. Światło odbija się od nieba i a kadry nabierają zimnego, niebieskiego zabarwienia.
Z kolei wieczorem, złota godzina płynnie przechodzi w niebieską, kiedy słońce znika za horyzontem. W tym krótkim okresie niebo jest nadal jasne, ale światło zaczyna być coraz zimniejsze.
Niebieska godzina jest mniej popularna wśród twórców, niż złota godzina. Nie jest aż tak efektowna i nie nadaje się tak dobrze do wielu rodzajów zdjęć, jak złota godzina. Poza tym niebieska godzina to często zaledwie kilkanaście minut rano i wieczorem.
Często jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby w krótkim czasie fotografować w obu tych porach, ponieważ zarówno rano jak i wieczorem, jedna pora płynnie przechodzi w drugą. Na zdjęciach wykonanych w czasie błękitnej godziny można uzyskać wspaniałe błękitne niebo, które w piękny sposób kontrastuje ze światłami miasta. To chwila, kiedy niebo jest jeszcze nieco jasne, a światło delikatne, miękkie, mało kontrastowe. To idealne połączenie z latarniami, bannerami czy światła samochodów w mieście.
Wystarczy pomyśleć o pięknym zachodzie słońca, długich cieniach, letniej sielance gdzieś w górach czy nad morzem, aby zrozumieć, dlaczego warto fotografować w czasie złotej godziny.
W czasie złotej godziny światło potrafi zupełnie zmienić to, jak postrzegamy świat. To samo miejsce będzie wyglądać zupełnie inaczej wcześniej rano, w środku dnia, i o zachodzie słońca. Kiedy dodamy do tego różnorodność pór roku, zachmurzenia, czy opadów deszczu/śniegu, dostrzeżemy, jak wiele zależy od czasu wykonania zdjęć. A fotografia to przecież malowanie światłem, zatem nic dziwnego, że od lat złota godzina to czas uwielbiany przez twórców.
Złota godzina to czas, kiedy możemy uchwycić wspaniałe, złociste światło, nadające naszym fotografiom malowniczego, czasami wręcz bajkowego klimatu. Dzięki niemu, miejsca, które za dnia nie zwracają na siebie uwagi, w czasie złotej godziny nabierają innych barw, są bardziej atrakcyjne, a czasami wręcz zachwycają. To dobry czas na wykonywanie zdjęć komercyjnych, jak np. zdjęcia stockowe, fotografie architektury, sesje portretowe, rodzinne, dziecięce, albo po prostu: zwykłe zdjęcia ukazujące sprzedawany samochód czy mieszkanie.
W czasie złotej godziny fotografowanie z ręki nie powinno stanowić problemu, bo sceny są wypełnione światłem. Możemy uchwycić imponujące odbicia w szybach, kałużach czy samochodach. Przedmioty czy drzewa mają długie cienie. To wszystko brzmi jak świetne warunki do zdjęć ulicznych czy dokumentalnych.
CZYTAJ TAKŻE: Jak zrobić dobry portret w plenerze? Praktyczny poradnik Jakuba Kaźmierczyka
Najprostsza metoda na odnalezienie czasu złotej godziny to skorzystanie z aplikacji z pogodą w telefonie. Można tam zobaczyć, o której godzinie danego dnia rozpocznie się wschód oraz zachód słońca.
Są jednak bardziej precyzyjne rozwiązania, np. dedykowane aplikacje do sprawdzania dokładnego czasu złotej godziny. Przydatne mogą okazać się również strony takie, jak www.golden-hour.com, czy Sunrise and Sunset Calculator.
Można także posiłkować się aplikacjami, które wskażą kąt padania światła (Sun Surveyor – Sun & Moon, The Photographer’s Ephemeris) czy dokładnie obliczą, kiedy zacznie się złota godzina (Magic Hour, Exsate Golden Hour).
Te narzędzia pozwolą nam dokładnie sprawdzić czas występowania złotej i niebieskiej godziny o każdej porze roku. Dzięki temu będziemy mogli lepiej zaplanować zdjęcia czy nagrania. Wbrew pozorom, to bardzo ważne. Kąt padania światła jest inny latem i zimą. To samo miejsce sfotografowane o 6:00 może wyglądać zupełnie inaczej o innej porze roku: latem będzie pełne słońca, zimą zastaniemy je spowite mrokiem nocy, a jesienią słońce będzie tam dopiero wstawać. Wejście do pewnych punktów widokowych jest możliwe dopiero od np. 7:00. Latem o tej porze może być już zbyt ostre światło, a idealne warunki będą panować jesienią czy wiosną. W wielu wypadkach dobre planowanie może nam zaoszczędzić rozczarowań.
Ogólnie rzecz biorąc, ustawienia aparatu zawsze trzeba dostosować pod daną sytuację. Trudno wskazać jedne, uniwersalne ustawienia pod złotą czy niebieską godzinę. Mogę jednak wymienić kilka aspektów, na które warto zwrócić uwagę.
Fotografując w czasie złotej godziny, warto zadbać o odpowiednie ustawienia balansu bieli w aparacie. Dobrze jest ustawić balans bieli ręcznie w aparacie na 6000–7000 Kelvinów, co pozwoli łatwiej ocenić fotografie na ekranie aparatu.
Jeśli fotografujemy w formacie RAW, co zdecydowanie polecam, to balans bieli, można oczywiście dowolnie zmieniać na etapie postprodukcji. Tylko po co, skoro można to zrobić już w momencie uchwycenia zdjęcia. Poza tym poprawny podgląd kadru jest zawsze wskazany.
Aparaty z automatycznym balansem bieli będą dążyć do ustawienia temperatury barwowej światła idealnie zbliżonej do tego, co rejestrują. Jeśli fotografujemy w czasie złotej godziny, aparat powinien ustawić temperaturę barwową na ok. 3000 Kelvinów. W praktyce zatem będziemy widzieć na ekranie nie złociste światło, a raczej neutralne, białe.
Kierując aparat w stronę zachodzącego słońca, nie jest trudno o miejscowe przepalanie kadru. Sprawdź zatem, jak wygląda kwestia ekspozycji, korzystając z histogramu na ekranie aparatu. Jeśli zdjęcia będą zbyt jasne, warto skorygować ekspozycję np. o -1 EV, dzięki czemu możesz uniknąć przepalenia w jasnych punktach, a później wyciągnąć nieco cienie z ciemnych miejsc na zdjęciu.
Jeśli fotografujesz klasyczny zachód słońca, możesz potrzebować filtra połówkowego, aby poradzić sobie z dużym kontrastem pomiędzy niebem a lądem czy morzem.
Decydując się na zdjęcia miasta w czasie niebieskiej godziny, warto sięgnąć po statyw fotograficzny. Dzięki niemu aparat będzie stabilny i będzie można ustawić większą przysłonę i dłuższe czasy naświetlania bez obawy poruszania zdjęć.
Tu nie ma jednej poprawnej odpowiedzi. Zarówno złota jak i niebieska godzina mają swoich fanów, którzy uwielbiają robić zdjęcia czy nagrywać filmy w tym czasie. Niektóre miejsca wyglądają dobrze, chociaż nieco inaczej, o każdej porze dnia.
Inne zdecydowanie lepiej prezentują się w czasie złotej lub niebieskiej godziny. Wiele zależy od ich charakteru, kształtu, ulokowania względem słońca czy kąta padania światła o danej porze roku. Jeśli zależy ci na wyciśnięciu pełnego potencjału danego miejsca, warto poszukać w sieci jego zdjęć lub sprawdzić samemu przed sesją.
Nie muszę o tym przekonywać osób, które dużo fotografują czy filmują. Jeśli natomiast dopiero zaczynasz swoją przygodę z fotografią, to po prostu weź aparat i wyjdź z nim na zewnątrz w czasie złotej godziny, czy to rano, czy wieczorem.
Podążaj za światłem. Obserwuj, szukaj odbić, flar w obiektywie, cieni, kontrastów, pięknego bokeh. Przekonasz się, że złota godzina to świetny moment na zdjęcia. Wiele miejsc zupełnie zmienia swój charakter. Nagle staje się magicznie piękne, tylko dlatego, że zupełnie zmieniło się światło. To fantastyczny czas do zdjęć krajobrazowych, portretowych, miejskich, ulicznych, ale też do nauki fotografii.
PRZECZYTAJ TAKŻE:
Dziennikarz, fotograf, twórca wideo z ponad 15-letnim stażem. Szef działu wideo w Spider's Web. Fan nowych technologii i nowych smaków z całego świata. Od lat związany z mediami foto i tech oraz branżą e-commerce. Przez niemal dekadę prowadził największy polski serwis o fotografii Fotoblogia.pl (Wirtualna Polska). Publikował w „Szerokim Kadrze", Digital Camera Polska, czy fotopolis.pl. Pracował też dla takich marek, jak Amazon, Allegro, Ceneo, Netguru, Divante czy TotalMoney.pl. Ceni szczery fotoreportaż, architektoniczny minimalizm, zdjęcia pokazujące prawdziwe życie, ale i intrygujące ujęcia z drona, dzięki którym odkrywa otaczający świat na nowo.
